Lezing Stijn Arnoldussen 4 februari

Veldonderzoek ter verbeelding van Groninger Kloosters: Yesse en Thesinge onderzocht
Stijn Arnoldussen

In deze lezing worden de twee uitgevoerde archeologische veldwerkprojecten op Groninger Kloosters te Haren (Klooster Yesse) en Thesinge (Klooster Germania) gepresenteerd. Deze kloosters werden tussen 1183 en 1216 gesticht en vielen onder de Benedictijner (Thesinge) en Cisterciënzer (Yesse) ordes. Yesse was formeel een vrouwenklooster en Germania een dubbelklooster, maar functioneerde in werkelijkheid vooral als een vrouwenklooster. Krijgshandelingen in de 16e eeuw vormen voor beide kloosters de slotacte: Germania wordt in 1582 grotendeels verwoest en Yesse wordt na de reductie in 1595 afgebroken. Dit betekent dat van beide kloosters vrijwel niets meer bovengronds te zien is. Te Thesinge staat nog wel een deel van de kloosterkerk overeind, en te Yesse is de originele omgrachting nog bewaard gebleven in het landschap. In de lezing wordt duidelijk hoe op basis van geofysisch onderzoek (weerstandsmetingen, grondradar) en gravend onderzoek het bouwplan en de activiteiten van deze kloosters gereconstrueerd wordt.

Stijn Arnoldussen is universitair hoofddocent archeologie aan de rijksuniversiteit Groningen.
Zijn specialisatie betreft het onderzoek aan gemeenschappen uit de brons- en ijzertijd.
Hij is als docent veldwerkonderwijs echter ook verantwoordelijk voor het opleiden van de studenten archeologie, waarbij sinds 2017 het Klooster Yesse te Haren het onderzoeksdoel vormt.

Open Monumentendag in Winsum

Tijdens Open Monumentendag kunt u in Winsum diverse monumenten bezoeken.

Zaterdag 13 september 2014

Open dag pand Westerstraat 1 te Obergum / 10u.00 – 16u.00
Vele jaren was het vervallen huis aan de Westerstraat 1 een ‘rotte’ plek in het nog steeds beschermde dorpsgezicht van Obergum. Onlangs is een nieuwe en ondernemende eigenaar begonnen met een ingrijpende herbouw/restauratie. Tijdens de werkzaamheden kwamen heel opmerkelijke zaken aan het licht: middeleeuwse muren (kloostermoppen) in de eerste verdiepingen aan de zuidzijde, oude schouwen en bedsteden, putten, 17de- en 18de-eeuwse delftsblauwe wandtegels en ander oud huisgerei.
Loop tussen 10 u. en 16 u. eens binnen om in de tijd ‘op reis’ te gaan in een van de oudste huizen van het dorp.

Lezing over herbergen in Winsum in De Gouden Karper / 14u.
Door de eeuwen heen hebben reizigers uit alle streken ook in Winsum en Obergum onderdak kunnen vinden in diverse herbergen. De oudste en belangrijkste waren De Karper (nu: De Gouden Karper) en ‘Tho Gennepe’ (later Logement Alderts, nu J&A). Waren er nog meer? Hoe moet het geweest zijn om in Winsum of Obergum te eten en overnachten? Wie kwamen er hier zoal logeren? En hoe maakten de dorpsbewoners zelf gebruik van de logementen?
Om 14u. verzorgt historicus Jacques Tersteeg in de Gouden Karper, waar onlangs oude bouwfragmenten weer aan het licht kwamen, een korte lezing over dit onderwerp. Een bescheiden, doch voedzame versnapering staat voor u klaar.

Lezing over Nathan Albert de Vries in de synagoge te Obergum (Schoolstraat 24) / 15u.
Om 15u. verzorgt historicus Romke Visser in de onlangs fraai gerestaureerde synagoge te Obergum een korte lezing over de in Winsum geboren Nathan Albert de Vries (1878-1924). Nathan, veelal ‘Nardus’ genoemd, groeide op in Winsum en huwde in 1906 met Agnes Bruins, een niet-joodse vrouw. Samen met haar speelde hij een belangrijke rol tijdens de joodse emancipatie en maakten zij carrière binnen de SDAP. Na de sluiting van de synagoge in 1934 werd het gebouw overgenomen door de arbeidersvereniging ‘Moderne Winsumer Bestuurdersbond’ en omgedoopt tot het ‘N.A. de Vriesgebouw’.

Zondag 14 september 2014

Film en expositie in de synagoge te Obergum (Schoolstraat 24) / 13u.00 – 17u.oo
Op deze dag wordt jaarlijks in 32 landen de Europese dag van Joods Cultureel Erfgoed georganiseerd. Noord-Nederland kende, en kent een rijk Joods verleden en heden. Dit jaar luidt het thema ‘Vrouwen in het Jodendom’. Naast gevarieerde programma’s in de synagoges van o.a. Leeuwarden, Groningen, Zuidlaren en Bourtange (vanaf 13u.00), worden in de Obergumer synagoge een film over het leven van Sophie Asscher (moeder van
van Michiel en Isaac de Vries) vertoond en een expositie gehouden van judaïca (privécollectie Chanoet Antiek te Mensingeweer). Voor nadere bijzonderheden zie:
www.groningsjoodseerfenis.nl en www.sjoelplein.nl.